Een eyecatcher in de tentoonstelling is het metershoge torenmodel van de Grote Kerk. Al eeuwen is de kerk het herkenningsteken van de stad, maar hij heeft er niet altijd hetzelfde uitgezien: bij een flinke brand in 1694 stort de toren in. Die is weer opgebouwd, maar niet zoals-ie daarvoor was. Dankzij dit bijzondere schaalmodel dat zo’n 25 jaar voor brand is gemaakt, weten we nog goed hoe de toren er ooit uitgezien heeft.
Wat klonk er eigenlijk vanaf de vele beiaarden in de Lage Landen in de 17e en 18e eeuw?
Daarover is relatief veel bekend. Omdat het programmeren van automatische carillons een precies klusje is (ook vandaag kost het programmeren van 450 noten voor 2,5 minuut muziek in de Grote Toren nog een dag werk), zijn de melodieën als hulpmiddel vaak opgeschreven in zogenaamde ‘versteekboeken’. In archieven zijn er daarvan nog een heel aantal te vinden. Helaas zijn van de beiaard van Breda geen versteekboeken bekend. Maar wel van carillons in deze contreien, zoals die van Antwerpen.
Voor het bewerken van melodieën voor het torenmodel kon er dus worden geput uit een historisch en wetenschappelijk verantwoorde verzameling melodieën. Met de informatie en kennis van stadsbeiaardier Paul Maassen, dr. Carl van Eyndhoven, gepromoveerd op onderzoek naar versteekboeken, en Arie Abbenes, expert oude muziek en emeritus-stadsbeiaardier van Utrecht, is het repertoire samengesteld.
Na het stemmen van de bellen zijn de volgende 17de- en 18de eeuwse melodieën uitgekozen en bewerkt. Klanken waarvan het heel goed mogelijk is dat die in die tijd vanaf de Bredase Grote Toren hebben geklonken:
• elk hele uur: bergamaske
• om kwart over: Bredaas biertje
• elk halve uur: Ik zag Cecilia komen
Meemaken: het instellen van het carillon
De ‘klokkenmaker van Breda’ Joost Jongerius stelt op een aantal zondagen per jaar het uurwerk van het carillon in werking. Daarna klinken elk kwartier de sfeervolle carillonklanken in het museum.
Kom tussen tussen 10 en 12 uur naar de tentoonstelling op de volgende zondagen:
- 7 april 2024
- 5 mei 2024
- 2 juni 2024
- 6 oktober 2024
- 3 november 2024
- 1 december 2024
